AUWW mijn vogel bijt

Met dat handige gereedschap kan een kromsnavel zijn noten kraken, hele kleine dingetjes zoals zaadjes voorzichtig oppakken en zelfs pellen, elkaar helpen door de rui te komen, de hulsjes van de nieuwe veren bij elkaar zeer voorzichtig los te maken en met zijn snavel de wereld ontdekken. Dat er erg veel kracht in z'n snavel(tje) zit dat is zeker waar, dat zal ook wel moeten, want anders wordt het erg lastig om bijvoorbeeld die noten te kunnen kraken (al zijn ze daar slim genoeg voor om dat ook op andere manieren te doen). De snavel van je kromsnavel heeft vele malen meer een andere functie dan jou ermee te willen bijten. Bijten is dan ook meestal een aangeleerd gedrag, iets waar wij mensen ons vaak niet zo bewust van zijn. 

Om te beginnen zijn papegaaiachtige vaak echte drama-queens en houden zij dus van drama. Wij mensen zijn erg geneigd om onbewust/bewust te reageren, dit doen wij op meerdere manieren verbaal en non-verbaal. Wanneer je geliefde kromsnavel jou onverwacht bijt zul je hier waarschijnlijk onbewust op reageren door bijvoorbeeld "auww!!" te roepen en je hand terug te trekken. Hier haalt je kromsnavel al het eerste succes uit "hey, dit bracht wat te weeg" denkt je kromsnavel... met als gevolg dat hij het wellicht nog eens zal gaan proberen om te kijken of dat weer een reactie teweeg brengt. Indien dat weer een reactie teweeg brengt wordt het voor je kromsnavel iets leuks, want hij haalt er succes uit en de kans dat het zich gaat herhalen wordt groter. Wanneer dit gebeurd krijgen sommige eigenaren van kromsnavels angst voor zijn (gevaarlijke) snavel, die hard kan bijten. Vaak willen we het toch nog proberen en het een kans geven, want hij was eerst altijd zo lief. Sommige eigenaren zijn dapper genoeg en trekken hun hand niet (meer) terug en zeggen ook geen auw meer, maar zij vergeten vaak ook hun non-verbalenhouding en ook dat kan een kromsnavel heel goed lezen. In de menselijke non-verbalenhouding geven wij ook signalen weer van angst en/of onzeker gedrag, hier zijn wij ons vaak zelf niet eens van bewust. Door er zelf bewust van te worden kun je al stappen voor zijn op jou kromsnavel, want wanneer er geen succes meer te halen valt zal hij zijn gedrag uiteindelijk buigen. Wat hierbij dan weer vaak vergeten wordt is dat het gedrag ook juist een periode erger kan worden. Vergelijk het met kleine kinderen en driftbuien wanneer het kind er succes mee heeft doorloopt het een standaard ritueel, wanneer dit succes doorbroken wordt, worden de driftbuien vaak eerst groter en heviger en dan is het de aanhouder die wint. Wie is de aanhouder? Wanneer de aanhouder de kromsnavel is, zal het gedrag niet veranderen, wellicht zelfs verergeren, want hij haalt er steeds meer succes uit. Zijn wij de aanhouder? Dan zal hierin het gedrag gaan veranderen en het bijten verminderen. Dit gedrag zien we ook vaak ontstaan bij jonge ontdekkende kromsnavels, want een jonge kromsnavel ontdekt zijn snavel ook en de kracht die erin zit en jij bent het proef konijn. Wanneer vaak het bovenstaande wordt toegepast bij een jonge kromsnavel zal zijn gedrag hierin sneller veranderen, nog beter is natuurlijk om dit meteen vanaf het eerste moment te doen, maar dat is vaak ook lastig omdat het voor jou als onverwacht komt. Natuurlijk zijn er meer redenen waarom een kromsnavel kan bijten, maar als we in ons achterhoofd houden dat zijn snavel daar eigenlijk in de basis niet voor bedoelt is kan het ons helpen met het gedrag om te gaan. Kromsnavels geven vaak vele signalen aan ons af voor ze überhaupt overgaan tot bijten. Dit zijn dan ook meestal waarschuwingssignalen, probeer deze signalen al vroeg te signaleren en te begrijpen uit welke reden je kromsnavel dit doet. Iedere kromsnavel is anders, de een is een allemans vriend, de ander moet niets van vreemde hebben, of zelfs van sommige gezinsleden niet. Echter ook hier zit weer een reden achter zo kan een kromsnavel jou als partner zien en de rest van het gezin als bedreiging. Dit kan dan een probleem worden, waardoor de kromsnavel iedereen om jou heen wilt verjagen, want de meeste kromsnavels zijn monogaam tot de dood hun scheidt. Dit gedrag kun je al voorkomen door je kromsnavel als kromsnavel te behandelen. Hierbij is het ook goed en belangrijk om te weten dat kromsnavels van nature in groepen leven grote groepen vaak. Als wij gaan kijken naar grote groepen zien wij zelden bijtende kromsnavels terwijl de groep wel samen leeft, vrijwel allemaal zitten ze in de zelfde boom. Hier komen we dan ook weer meteen terug op het menselijke non-verbalen. Door ons non-verbalen gedrag geven wij ook signalen af die weer een reactie uit lokken bij je kromsnavel, maar ook onze verbalen reactie lijd tot reactie van onze kromsnavel. In een gezin heeft de kromsnavel vaak een favoriet persoon die dan meestal het meeste kan met de kromsnavel voor deze persoon is het soms lastig om de kromsnavel als kromsnavel te blijven behandelen, want deze persoon kan vaak de kromsnavel overal aanraken, onder de vleugels kriebelen hem te pas en te onpas pakken. Voor de andere gezinsleden gaat dat iets lastiger, waarbij de kromsnavel al snel ontdekt dat hij hier iets mee bereiken kan. Hierin hebben wij ook ons eigen voorbeeld met onze muisparkiet Hulkie, maar ook met onze edelpapegaai Monster.

Hulkie is graag bij ons, want ook Hulkie is een kromsnaveltje dat zeer sociaal is net als vrijwel iedere andere kromsnavel. In ons gezin heeft Hulkie ook z'n favoriet, onze oudste dochter, zij kan Hulkie ook het meeste leren en het meeste met hem doen en tot een zekere hoogte is dat ook prima. Onze jongste zoon is eigenlijk een beetje de pispaal van Hulkie, maar hoe is dat ontstaan? Hulkie was nog een kuiken toen hij bij ons kwam en moest dus de wereld nog ontdekken en zo ook zijn snavel. Hulkie werd meteen bij het gezinsleven betrokken, hij kan los vliegen door het huis en er was al snel een goede klik tussen de oudste en Hulkie. Onze jongste zoon vond het allemaal een beetje spannend in het begin en toen ontdekte Hulkie zijn snaveltje. Auw Hulkie bijt! werd er geopperd, de oudste dochter had het snel door ze was helemaal niet bang voor Hulkie en zijn scherpe snaveltje, hij doet z'n best maar opperde zij. De jongste kreeg er wel angst voor en ging steeds meer afstand nemen wanneer Hulkie in zijn buurt kwam en dat had Hulkie snel door. Van hieruit ontstond er een soort spel voor Hulkie, want het is best wel leuk als je iemand kunt verjagen. Hulkie ging dan ook steeds wanneer onze jongste in de buurt kwam in de aanval, wanneer hij even niet oplet is het hap. Voor Hulkie werd dit een leuk spelletje, voor de jongste werd dit steeds meer angst. Wanneer die angst er eenmaal is, wordt het moeilijker om je non-verbalen houding aan te passen en dat is wat Hulkie natuurlijk al gauw door had. De jongste bleef non-verbaal onzekerheid en angst uitstralen. Door onze jongste hierin goed te begeleiden kon hij dit weer overwinnen en ook hij kan Hulkie weer oppakken, wat nog niet altijd direct de garantie geeft dat Hulkie hem niet bijt. Echter doordat onze jongste het nu beter gehandeld krijgt en beter met zijn angst en onzekerheid om kan gaan wordt het bijtgedrag van Hulkie steeds minder. Dit was niet direct zo, in het begin helemaal niet, want toen Hulkie minder succes kreeg bij de jongste ging hij van alles proberen om toch die reactie weer uit te lokken. Gelukkig zonder succes, doordat onze jongste het door begon te krijgen en dus minder angst kreeg voor Hulkie werd het bijten geleidelijk aan steeds wat minder. Hulkie heeft zijn snavel ook bij iedereen uitgeprobeerd om te kijken of hij daarmee bij de rest van het gezin ook succes kon halen. Onze middelste dochter werd ook voor korte tijd de sjaak, ook zij schrok er in eerste instantie van, maar doordat zij veel sneller dan de jongste door had hoe het werkte pakte het bij haar veel minder fel uit en was het succes van Hulkie snel voorbij. 

Monster daar in tegen heeft ook zeker zijn snavel geprobeerd daar was manlief de sjaak, alleen uiten het bijtgedrag van Monster zich anders dan die van Hulkie. Monster neemt zijn kooi als zijn plek en daar mocht niets meer bij in de buurt komen, toen manlief hem iets lekkers wou geven was het hap, tot bloedens toe. De snavel van Monster is een heel stuk groter dan die van Hulkie. Manlief was niet erg onder de indruk en trok zijn hand ook niet weg (zijn voordeel hij heeft wel vaker bijtwonden gehad van honden die met gedragsproblemen bij ons binnen kwamen voor heropvoeding) doordat hij totaal niet onder de indruk was, was het succes van Monster snel voorbij. Monster heeft wel succes bij onze kat Gizmo, want Gizmo was als kitten wel onder de indruk van zijn snavel dus werd het voor Monster een leuk spel en dat spel is er nog steeds wanneer Gizmo en Monster samen zijn. Monster gaat dan op de grond zitten in de buurt van Gizmo, Monster wacht vaak zijn moment af en kijkt naar de signalen die Gizmo afgeeft of wanneer Gizmo even niet oplet dan zet Monster de aanval in, maar nu Gizmo groter is en minder onder de indruk is van Monster wordt dit gedrag een stuk minder al blijft Monster dit wel nog graag tussendoor proberen. Het succes van Monster groeit alleen nu niet meer verder. 

Wat het stukje Monster betreft zien we dat bijtgedrag ook door territoriumgedrag kan ontstaan. Sommige kromsnavels eigenen zich een plek toe waar zij geen andere in de buurt achten. Tot op een zekere hoogte is dat prima, want ze mogen best een plekje hebben waar ze met rust gelaten willen worden. Dat plekje mag er dan ook zijn, maar dat hoeft niet te beteken dat jou kromsnavel direct de aanval inzet. Over het algemeen zal een kromsnavel dit ook niet zomaar doen wanneer er gerespecteerd word dat hij een plekje heeft waar hij even ruimte voor zichzelf wil. Door hier op de juiste manier mee om te gaan zal dit ook geen problemen hoeven geven. Door een duidelijke structuur  aan je kromsnavel te bieden weten beide waar ze aan toe zijn en begrijpt jou kromsnavel wat je van hem wilt. Hierin is het belangrijk om de signalen van je kromsnavel te kunnen lezen. Voor Monster is zijn kooi echt zijn plekje, Monster wilt dan ook niet constant gestoord worden, maar duld wel dat wij in de buurt komen en er met onze handen in gaan. Monster wordt er niet vrolijk van wanneer dit constant is of wanneer in zijn bijzijn er van alles aan zijn kooi gebeurd. Hulkie daarin tegen maakt het vrij weinig uit het enige echte plekje wat voor hem van belang is, is zijn boomhutje wanneer Hulkie er geen zin in heeft zal hij daarin gaan zitten. Bij Monster vergde dat even oefening gezien hij zijn hele kooi als plekje neemt, maar wij daar toch zo nu en dan met onze handen in moeten. Door dit rustig aan te pakken kan je kromsnavel best leren dat hij gewoon zijn plekje mag hebben, maar jij zo nu en dan toch even bij moet zijn. Wanneer wij de kooi van Monster schoonmaken houdt hij ons nauwlettend in de gaten, want het is wel zijn plekje waar wij aanzitten. Dat hij komt kijken is prima, bijten accepteren wij niet en daar bieden we hem ook geen succes in hierdoor laat Monster ons wel gewoon toe in zijn kooi. Hulkie gebruikt zijn snavel soms ook om duidelijk te maken dat hij iets niet prettig vind. Hulkie bijt in die zin veel sneller maar eigenlijk is het geen bijten te noemen. Kromsnavels zijn vluchtdieren en zullen over het algemeen vluchten wanneer er gevaar dreigt en dus niet hun snavel als wapen gebruiken. Wij mensen maken deel uit van de groep en zijn dus vertrouwt voor onze kromsnavel. Hierdoor kan je kromsnavel zich wel uiten met zijn snavel wanneer jij zijn signalen negeert. Hulkie is graag bij ons maar een echte knuffelkip is het nou ook weer niet, als hij er zin in heeft geeft hij dit aan door te zeggen Hulkie aaien, wanneer Hulkie er weer klaar mee is geeft hij al het eerste signaal af die wij soms ook missen doordat we nog met andere dingen bezig zijn. Hulkie zet wanneer hij er klaar mee is al een stap opzij, wij letten niet op dus kriebelen door op zijn kopje, dan volgt bij Hulkie het volgende signaal hij maakt een soort blaas-geluid zoals een kat. Wanneer wij op dit signaal nog niet reageren bestaat de kans dat Hulkie bijt.  

Wij beseffen natuurlijk dat iedere kromsnavel anders is en dus ook anders met situaties om kan gaan. Wat wij hierin proberen aan te geven is dat wij ook 2 verschillende kromsnavels hebben maar dat er door de juiste manier van omgaan aangepast op jou en je kromsnavel er eigenlijk niet veel problemen hoeven te ontstaan op het gebied van bijtgedrag.